“Hemû mirovahî 12’yê gulana 2019’an wekî ‘Roja Dayikan’pêşwazî dike. Di qada navneteweyî de Roja Dayikan cara yekem di sala 1908’an de li DYA’yê hat pîrozkirin û di sala 1914’an de bi biryara kongreyê bi awayekî fermî hat pîrozkirin. Roja Dayikan her sal roja yekşema hefteya duyemîn a meha gulanê de tê pîrozkirin
Her çiqas destpêka pîrozbahiyên Roja Dayikan wiha bê zanîn jî koka vê roja digihêje Beriya Zayînê salên 7000-6500 û di heman demê de ev serdema çanda dayikên xwedawend e. Piştre di serdemên Yewnana Antîk û Împaratoriya Romayê de dewam kir. Di dema Yewnanan a Antîk de pîrozbahiyên Rhea û di dema Romayan de pîrozbahiyên Kîbele ku her sal biharê dihat lidarxistin nîşaneya vê yekê ye. Rojên wiha taybet ji bo dayikan bi şahiyan dihat pîrozkirin û ev jî nîşan dide ku di civakîbûnê de rola dayikan girîng e.
Dê sibê li seranserê cîhanê Roja Dayikan were pîrozkirin û hemû kes dê li hemberî dayikan rêz bigire. Tişta esasî û watedar jî jixwe rêzgirtin e, lê divê rêzgirtin rast were pênasekirin. Ji ber ku di roja me ya îro de nêzîkatiyên herî şaş li hemberî jin û dayikan tê nîşandan û durûtî tê kirin. Pîrozbahiyan ji mebesta xwe ya esasî dûr dixin û çanda xerckirinê ya kapîtalîzmê derdixin pêş. Vê yekê jî wekî rêzgirtina li hemberî jin û dayikan didin nîşandan û wekî amûrên buha yên di bazarên kapîtalîzmê de tên firotin derdixin pêş.
Her sal li bazarên kapîtalîzmê ji dayikan re ‘diyarî’ kirîn wekî ‘rêzgirtin’û ‘nirxandayîn’ tê nîşandan û ev nêzîkatiyeke şaş e. Pêwîst e ev roj li gorî wateya xwe were pîrozkirin.
Koka Roja Dayikan digihêje çanda dayika xwedawend û ji ber vê yekê rojeke girîng e. Ev roj bi civakîbûna mirovahiyê re têkildar e. Di dema Hurî û Hîtîtan de Kîbele sîmgeya zayînê bû û wekî ‘Xwedewenda Bereketê’ dihat qebûlkirin. Di mîtolojiya yewnanan de Rhea dayika Zeus e û Zeus jî wekî ‘Bavê Însanan û Xwedayan’ dihat qebûlkirin û nehişt bavê wî Kronos dayika wî Rhea bixwe.
Di dîroka mirovahiyê de roleke wiha mezin dane dayikan û ev jî nîşan dide ku divê mirov çawa nêzîkî dayikan bibe. Pîvana rêzgirtina li hemberî dayikan di van mîtolojiyan de hatiye diyarkirin û nêzîkatiyên li hemberî vê nêzîkatiyên şaş in. Di ola îslamê de dibêjin ‘Bihuşt di binê piyê dayikan de ye’ û ev jî rastiyekê îfade dike.
Pîvana rêzgirtin û nirxdayîna dayikan di vir de diyar dibe. Ji ber vê yekê dayik li zarokên xwe xwedî derdikevin, êş û kêfxweşiyên zarokên xwe parve dikin. Zarok jî ji bo layiqî dayikên xwe bibin û dayikên xwe serbilind bikin hewl didin. Di navbera dayik û zarokên wan de têkiliyeke bi vê rengî ya hestî û civakî heye.
Roja Dayikan herî watedar li erdnîgariya Kurdistanê tê pîrozkirin. Dayik li kolanan, li qadan û li pêşiya girtîgehan in. Dayik guh nadin sir û seqemê, ba û baranê ligel zarokên xwe ne. Ji bo TC a dagirker û kujer zarokên wan tune neke li ber xwe didin. Zarokên wan di çalakiya greva birçîbûnê ya bêdem û bêdorveger de ne û her roj dihelin û wekî ku ew dihelin êşê dikişînin.
Ligel vê yekê polîsên TC’ê heqaretê li dayikan dikin, êrîş û tacîz dikin û her roj tên binçavkirin. Dayikên kurdistanî Roja Dayikan a sala 2019’an bi vî rengî pêşwazî dikin. Diqîrin û dibêjin piştgiriyê didin zarokên xwe û bi vî rengî xwedanê rast ên Roja Dayikan in.
Pêwîst e hemû kes qebûl bike Roja Dayikan a sala 2019’an ‘Roja Dayikên Kurdistanî’ ye. Divê hemû mirovahî ku zarokên dayikan in, vê rastiyê bibînin û gelên bi xêr, zarokên bi xêr mil bidin berxwedana dayikan. Ger bi vî rengî tevbigerin dê wê demê bi awayekî rast Roja Dayikan pîroz bikin.
Roja Dayikan pîroz be!”
ÇAVKANÎ: e-rojname – Cûmalî Dogan
