NAVENDA NÛÇEYAN – Saziyên li Stenbol, Enqere û Îzmîrê bi boneya balê bikişînin ser rewşa girtiyên nexweş her hefte çalakiyan li dar dixin. Di çalakiya vê heftiyê de bal kişandin li ser rewşa girtiyên nexweş Semîre Dîrekçî, Ozge Ozbek û Nurettîn Başaran.
STENBOL
Bi boneya balê bikişînin ser rewşa girtiyên nexweş, her hefteyê çalakiya “Rûniştina F” tê lidarxistin. Di hefteya 524’an de çalakî li pêşiya Şaxa Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) a Stenbolê hate lidarxistin. Di çalakiya vê hefteyê de çalakvanan bal kişand ser rewşa girtiya nexweş Semîre Dîrekçî ku ev 25 sal in di girtîgehê de ye û niha jî li Girtîgeha Jinan a bi Ewlekariya Bilind a Amedê tê ragirtin.
Di çalakiyê de endama ÎHD’ê Meryem Bars diyar kir ku li girtîgehan binpêkirinên zêde hene û wiha domand: “Têkildarî mijarê ji bo Wezareta Edaletê û Komîsyona Lêkolînkirina Mafên Mirovan a Meclîsê serlêdan hatin kirin. Lê tevî vê yekê jî Wezîrê Edaletê Bekir Bozdag di daxuyaniya xwe ya di 2’yê nîsanê de îdia kir ku li girîgehan nêzikatiya xerab, îşkence û binpêkirinên mafan nînin. Ev helwest jî rê li ber mirina girtiyan vedike. Herî dawî jî Mehmet Sevînç bi rengekî biguman li Girtîgeha Tîpa T a Akhîsar a Manîsayê hate qetilkirin. Sevînç, girtiyê 28 salan bû û nexweşiya tansyona bilind pê re hebû. Tevî vê yekê jî di hucreya yek kesî de dihat girtin. Di 3’yê Nîsanê de nexweşiya wî giran bû û jiyana xwe ji dest da. Ev jî nîşan dide ku divê rayedar di zûtirin dem de bi berpirsyartiyên xwe rabin.”
‘EV DU SAL IN BI TENA SERÊ XWE DIMÎNE’
Di berdewamê de Bars, bal kişand ser rewşa girtiya nexweş Semîre Dîrekçî û ev agahî dan: “Çavên wê ji sedî 90 nabînin. Nexweşiya tansiyona bilind û kolonê pê re heye. Di sala 2019’an de bi mebesta tedawiyê rûviyên wê ji bo 6 mehan derxistibûn lê bi hinceta pandemiyê rûviyên wê di Tîrmeha 2021’an de dîsa xistin hundir. Vê yekê jî kir ku emeliyat baş derbas nebe û rewşa wê ya tenduristiyê xerabtir bibe. Hefteyê herî kêm du caran diçe nexweşxaneyê û nikare bi tena serê xwe sexbêra xwe bike. Tevî vê rewşê û tansiyona bilind jî, ev 2 sal in di karantînayê de bi tena serê xwe tê ragirtin. Pêdiviyên wê jî nayên bicihanîn.”
‘DIVÊ DÎREKÇÎ SERBEST BÊ BERDAN’
Bi domdarî Bars, agahiyên ku xwîşka Dîrekçî dabûn parve kirin û wiha domand: “Di dema girtinê de li cem Semîreyê teqînek çêbû û çavê wê ji sedî 90 kor bû. Piştî emeliyatê, di çavê wê yên din de jî pirsgirêk rû dan. Birînên ji ber emeliyatê yên di zikê wê de hêj baş nebûne. Divê her tim di bin kontrolê de be. Lê piştî emeliyatê her tim di karantînayê de tê ragirtin. Hefteyê du caran dibin nexweşxaneyê lê carnan ji ber rewşên lezgîn carnan 3-4 caran tê sewqkirin. Divê Dîrekçî li gel malbata xwe bê dermankirin. Serlêdanên parêzerên Dîrekçî yên ji bo paşdexistina cezayê wê jî hatin redkirin. Dîrekçî dixwaze bê berdan û li cem malbata xwe bê dermankirin. Rewşa tenduristiyê ya xerab, li ser jiyana Dîrekçî xetere ye û divê were berdan.”
ENQERE
Înîsiyatîfa ji Girtiyên Nexweş re Azadî, di hefteya 396’an de çalakiya xwe ya ji bo balkişandina ser rewşa girtiyên nexweş li dar dixe, li Şaxa ÎHD‘a Enqerê li dar xist. Di daxuyaniyê de pankarta “Tedawî maf e nikare bê astengkirin û bila girtiyên nexweş bên berdan” hat vekirin. Di çalakiyê de Hevserokê Şaxa ÎHD’ê ya Enqerê Fatîn Kanat axivî û rewşa Ozge Ozbek ku li Girtîgeha Jinan a Gebzeyê girtî ye ragihand .
JI GIRTÎGEHÊ BIRIN NEXWEŞXANEYÊ
Fatîn Kanat, agahî da ku ji ber dozeke ku dema xwendekara zanîngehê bûye lê hatiye vekirin 6 sal û 3 meh cezayê girtîgehê lê hatiye birin û beriya ku bê girtin weke karmenda Pispora Xizmetên Civakî tayînî Walîtiya Amedê hatiye kirin û wiha got: “Ji ber ku di mêjiyê wê de ûr heye Ozbek di 27’ê Cotmeha 2020’an de li Nexweşxaneya Acibademê ya Stenbolê ji mêjiyê xwe emeliyat vekirî dibe. Piştî emeliyatê ji ber biryara girtinê ya derbarê wê de bêyî ku baş bibe li nexweşxaneyê tê girtin û wê dişînin Girtîgeha Jinan a Bakirkoyê.”
ATK JI BO BERDANA OZBEK DIBE ASTENG
Kanat destnîşan kir ku ji ber ku rewşa wê giran bûye û di encama serlêdanê ku ji bo wê hatine kirine Saziya Tipa Edlî (ATK) ya Stenbolê ji bo 3 mehan biryara taloqkirina înfaza Ozbek daye û piştî 3 mehan ATK’ê biryara xwe dirêj nekiriye û rexmî rapora “nikare li girtîgehê bimîne” ya Nexweşxaneya Lêkolîn û Perwerdeyê ya Darixayê jî Ozbek careke din hatiye girtin. ATK’ê raporê qebûl nekiriye û rapora “dikare li girtîgehê bimîne” ji bo Ozbet derxistiye û mafê wê yê tenduristiyê bin pê kiriye.”
Di dawiya axaftina xwe de Kanat bi lêv kir ku rewşa Ozbek giran û banga taloqkirina înfaza Ozbek kir.
ÎZMÎR
Şaxa ÎHD‘a Îzmîrê çalakiya xwe ya vê hefteyê li pêşiya Sumerbank a kevin a Konakê li dar xist. Di çalakiya vê hefteyê de bal kişand ser rewşa girtiyên nexweş. Di çalakiyê de pankarta “Bêdeng nemîne û nebe şirîk ji ber ku dimirin” vekiribûn. Daxuyanî ji hêla Sekreterê Şaxa ÎHD’a Îzmîrê Alî Aydin ve hate xwendin. Aydin, bal kişand ser Mehmet Sevînç ku li Girtîgeha Akhîsar a Manîsayê xwîn rijiya bû ser mejiyê wî û jiyana xwe ji dest dabû û girtiyê nexweş Nûrettîn Başaran. Aydin, di serî de serxweşî da malbata Sevînç û qala mafê jiyanê kir.
MAFÊ TENDIRUSTIYÊ TÊ BINPÊKIRIN
Aydin diyar kir ku mafê tenduristiyê yê girtiyê nexweş Nûrettîn Başaran tê binpêkirin û wiha domand: “Nûrettîn Başaran di sala 1981’an de ji dayik bû û di sala 2016’an de jî hate girtin. 25 sal cezayê girtîgehê lê hatiye birîn. Beriya girtinê di sala 2011’an de qezaya trafîkê kir û êdî nekarî her du lingên xwe bi kar bîne. Lewma jiyana xwe li ser kursiya biteker didomîne. Tiliyên piyên wî di qezayê de zirar dîtibûn lewma teşhîs hat kirin ku du tiliyên wî werin birîn.”
DI 5 SALAN DE 255 GIRTIYAN JIYANA XWE JI DEST DA
Bi domdarî Aydin anî ziman ku divê raporên nexweşxaneyên baş ên ji bo girtiyan werin qebûlkirin û wiha bi dawî kir: “Daxwaza me ew e ku biryara erêkirina Saziya Tipa Edlî û rayeya dozgeran bê rakirin. Divê Nûrettîn Başaran ku roj bi roj rewşa wî girantir dibe û hemû girtiyên nexweş bên berdan. Parastina mafê jiyanê berpirsyariya dewletê ye. Ji sala 2017’an heta niha di nava 5 salan de 255 girtiyan li girtîgehan jiyana xwe ji dest da.”
