NAVENDA NÛÇEYAN –
Firat Cûdî Nivîsand
Herkes dizane; di wan rojên dawî de nûçeyên girêdayî Malbata Barzanî pir in. Herî dawî, yek ji wan jî behsa dewlemendiya Barzaniyan dike. Di serî de Neçîrvan û Mesrur heye. Di vê nivîsê de em qala dewlemendiya wan nakin. Hewce jî nîne. Ji ber ku tên gotin; ‘Malê dewlemendan, zimanê feqîran pûç dike’.
Ew dewlemendiya ku tên behskirin, ne nû ye. Ji kerema xwe re heyirî nemînin! Gelo ev tişt nehatibû zanîn? Ma qey desthilatdarî kêrî çi tê? Mala Barzanî, bele beytîşe hevkariya dewleta Tirk dike? Ma bîst sal in zêdetir, Mala Barzanî pişta xwe nedaye Amerîkayê? Gelo kes nizane Mele Mistefa Barzanî di nameyekî ku ew bixwe nivîsandî de ji dewleta Tirk re çi gotiye?
Ji xwe emê bêjin. Mele Mistefa di nameya xwe de dibêje “Em zarokên Osmaniyan in. Qederê, me ji birayên me yên Tirk ji hev cuda kir. Niha em têkoşîna azadiyê didin. Lê em dewletekî serbixwe naxwazin. Em miletekê feqîr in. Ji me re alîkariya madî pêwîst e. Lê em ji ti dera alîkarî naxwazin. Tenê em dizanin ku dewleta Tirk a mezin wê alîkariya me bike… û ji ber ku Îraq êrîşî me jî dike û me qetil dike, em alîkariya we dixwazin ku hûn li hemberî Îraq bisekînin…”.
Ev name, bi destê Mele Mistefa hatiye nivîsandin. Ji kî re? Ji Serokomara dewleta Tirk Cewdet Sunay re. Di sala 1968’an de.
Dîrok û bîr (hiş) her tişt e. Heke mirov dîroka xwe nezane, nikare roja me ya îro fêm bike û pêşiya xwe bibîne. Ev name ne tenê ye. Bila şaş neye fêmkirin. Bi vî şeklî nameyên Mele Mistefa zêde ne. Ji Emerîkayê re, ji Îngîlîstanê re, ji Îranê re jî nivîsandiye. Em dikarin nivîsên pêş de kala wan nameyan jî bikin. Lê di vir de mirov dixwaze tiştek bêje. Şehîdê mezin a PKK Mazlum Dogan çi gotibû: “Radestî ber bi îxanetê ve, berxwedan jî ber bir serkeftinê ve dibe”.
Em dibînin ku Mala Barzanî, ji serî de xwe radestî dewleta Tirk, Emerîkî û Îngîlîz kiriye. Jixwe radestî hebe, xiyanet jî wê hebe. Ma mirov nikare bipirse ‘Tu çima li hemberî êrîşên dewleta Îraq, alîkarî ji dewleta Tirk dixwazî? Ma ew dewletê ku tu alîkarî dixwazî, Kurda qetil nekiribû?’.
Ev tê çi wateyê? Mirov, li hemberî kujerek, ji kujerekî din alîkarî dixwaze gelo? Ev çi nêzîkatiyê? Ma gelê Kurd ne xwedî îrade ne ku li hemberî êrîşan bisekînin? Aniha kî/ê li hemberî faşîzma dewleta Tirk şer dike? Ew ne Kurd in? Nexwe mijar ne alîkariyê ye. Mijar radestîbûnê ye.
Helbet bedela her tiştî heye. Ya her malê jî heye, ya fikr û raman jî heye. Tên gotin “Bila mal bişewite lê canê mirov sax be”. Baş e lê heta kengê malê me bişewite? Malê me axa me ye, welatê me ye. Ax û welat nebe jiyan jî nabe. Ruxmê vê yekê em dinêrin ku Mala Barzanî, her ku diçe dewlemend dibe. Ew dewlemendî ji ku tê? Helbet ji ax û welatê Kurdistan tê. Bi çi şeklî tê? Ji firotina ax û welatê Kurdistanê tê. Ev yek jî şewitandina malê ye. Ango hewce nîne em şaş bimînin ku Malbata Barzanî çawa ewqas dewlemend bûne. Yên ku şaş dibin, bila ji keremê xwe re kêmek dîrokê bixwîne, lêkolîn bike an jî ji derdora xwe bipirse!
Lexwe esas mijar çi ye?
Madem em dizanin ku bedela her tiştî heye, pêwîst e Malbata Barzanî jî bedela vê radestîbûna xwe bide. Madem em wek gelê Kurd û deostên wê her roj bedela azadiyê didin, bila ew jî bedela radestîbûna xwe û dewlemendiya xwe bide. Ev yek tenê bi gotinê re nabe. Divê kesên welatparêz ên Kurdistan li hemberî wî dizitî, firotî, derewî, radestî û xiyanetê têkoşîn bike. Têkoşînekê civakî, siyasî, çandî, aborî, dîplomatîk û îdolojîk… Yên ku bikaribin têkoşîna leşkerî bike, bila bike; rê û rêbazê vê jî eşkere ye. Bila tevlî rêfên gerîla bibin.
Ligel ewqas ked, têkoşîn û bedelên mezin tên meşandin ji bo azadî û jiyanakê bi rûmet, di milêkî de hin kes dewlemend bibe, ev sucê me ye. Me hiştiyê ku ew bi hezaran şêwazê ji ax û welatê me dewlemend bûne. Lewma em dibêjin gotin na, têkoşîn pêwîst e.
Bila herkes Malbata Barzanî boykot bike. Mînak; ti kes ji kargehên Malbata Barzanî tiştek nekire. Ma pir zor e! Kêsên welatparêz, bila Malbata Barzanî û mirovên wan re nekeve danûstendinê. Ma pir zor e! Di Kurda de kevneşopiyek heye: Li gundekê de kesek li hemberî hemû gundiyan bikeve şaştiyek bi vî rengî; hemû gundî wî kesê xistibana nav tecrîtek civakî. Heta ku ew kes xwe sererast neke ev yek dewam dike. Ma em çima ji Malbata Barzanî re tiştek wiha nakin! Ma pir zor e!
Ji bo vê jî hewce nîne ku em behsa dewlemendiya wan xayînan bikin. Pêwîst e em hesap bipirsin…
