Adını Kürt destanı ‘Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin’den alan Binevş Agal (Berivan) Cizre’de direnen kadınların sembolü oldu. Cizre’de tarihe geçen 90’lar Newroz’una katılan kadınlar, hala Binevş’in destansı direnişini ve güçlü duruşunu anlatıyor.
HABER MERKEZİ
Newroz ateşi bu yıl “Mutlaka kazanacağız” sloganı ile yakılmaya başlandı. Newroz’un startı 1992’de bedenini ateşe veren Rahşan Demirel’in memleketi olan yine 1992’deki Newroz direnişiyle bilinen Nusaybin’de verildi. Kürtler için zulme başkaldırının sembolü alan Newroz ateşini bedenleriyle harlayan kadınlar da 90’lardan bu yana Newroz’un simgesi olarak günümüze geldi. Bunlardan biri belki de ilki, öncüsüdür Binevş Agal (Berivan). Binewş bu sebeple de Newrozlaşan kadınların sembolü oldu, ardılları bu ateşe büyüttü.
İsmini bir destandan aldı
Binevş, 1966 yılında Batman’ın Beşiri İlçesi’nde Êzidî bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gözlerini açtı. İsmini “Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin” isimli Kürt destanından aldı. Kürdistan’da destanlaşacağını bilmeden, Kürt aşk destanlarından birinin kadın karakterinin ismini alan Binevş ve ailesi 1980 yılında 12 Eylül darbesinin baskılarından kaynaklı Kürdistan’da birçok Êzidî aile gibi Avrupa’ya göç etmişti.
Êzidîlerde büyük etki yarattı
Binevş ablası Xanê Agal’ın anlatımlarıyla henüz 16 yaşındayken çok okuyordu. PKK’ye katılması Êzidîlerde büyük bir etki ve merak uyandırdı. Kadının evden çıkması dahi çok gerçekleşmezken Binevş’in özgürlük arayışı önce büyük bir şaşkınlık yarattı. Cizre’de örgütlenme faaliyetlerini yürüten Binevş ya da Botan halkının bildiği adıyla Berivan, çok sevildi ve herkesin saygısını kazandı.
Halkın gönlünde yer etti
Adeta halkın gönlünde taht kuran Binevş özellikle kadınları aktifleştirmek, kadın özgürlüğü için çabaladı. Binevş’in çalışma tarzı, temposu, halkla ilişkileri, çocuklara olan sevgisi, yaşlılara olan saygısı ve genç yaşına rağmen kendini her kesimde dinleten bir duruşun sahibi olması, Botan halkında büyük bir etki uyandırdı. Botan’da ev ev, mahalle mahalle dolaşarak özellikle kadınlara ulaşmayı hedef edindi. Botan’a halkı örgütlemeye kadınların özgürlük arayışlarına sevk eden ve onlara öncülük eden bir kadın gerçekliği Binevş şahsında yaşanmaktaydı.
Halkta öfke patlaması yaşandı
Botanlı kadınlar onu hep kendi yörelerinden bir kadın olarak bakardı. Cizre’de 16 Ocak 1989’da ihbar sonucu kaldığı ev tespit edildi ve çatışmada yaşamını yitirdi. Binevş’in yaşamını yitirmesiyle halkta müthiş bir öfke patlaması yaşandı. Her aile doğan kız çocuğuna Berivan ismi verilmeye başlandı.
Cizre Newroz serhıldanını örgütleyen Berivan’dı ve büyük emeklerle örgütlediği kadınlar onun yaşamını yitirmesinin ardından Newrozlar’da sokaklarda direnişin öncüsü oldu.
‘Sanki bir değil bin kadın şehit düştü’
Cizre’de tarihe geçen 90’ler Newroz’una katılan kadınlar, hala Binevş’in destansı direnişini ve güçlü duruşunu anlatıyor. Dilfüruz Ölmez, Binevş’in Cizre’ye geldiği günden itibaren kadın örgütlenmesi için mücadele verdiğini anlatarak, “Çok güçlü bir kadındı Binevş. O şehit düştükten sonra doğan kız çocuklarının çoğuna onun ismi verildi. Genç kadınlar onun kod ismi olan Berivan ismini almak istiyordu. Bir evde çatışarak şehit düştü sanki bir değil bin kadın birden şehit düşmüştü öyle üzüldük şahadetine” diye konuştu.
‘Onun olduğu yer kadınlara güvenli geliyordu’
Meryem Polat ise Binevş’in bütün kadınlara güç olduğunu ifade ederek, “O zaman kadınlar sokaklara çıkıp örgütlenemiyordu. Berivan gelip güç vermişti hepimize. Çok sevmiştik onu. Anlatılmaz onun duruşu, keşke herkes görseydi tanısaydı onu. Korkusuzdu ve çok inançlıydı. Halkı yönlendiriyor herkes onun ardından gidiyordu. Sanki onun olduğu yer hep güvenliydi bize öyle geliyordu. O zamanlar da demiştik ‘Binevş gibisi dünyaya gelmez.’ Ama ondan sonra herkes Binevş olmak istedi onun yerini doldurmak istedi” diye anlattı.
