HABER MERKEZİ- Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ve FreeWeb tarafından hazırlanan 2023 Sansür Raporu açıklandı. Raporda, Türkiye’de sadece 2023 yılında 14 bin 680 haberin erişime engellendiği belirtildi.
İnternet haberciliğine yönelik sansür yasakları, 2023 yılında zirveye ulaştı. MLSA’nın hazırladığı rapor, yaşanan yasakların boyutlarını da gözler önüne serdi. 2023 yılına kadar en çok yasaklanan haber sitesinin Nûçe Ciwan olması dikkat çekti.
2023 YILINDA 14 BİN HABERE YASAK GETİRİLDİ
Gazetecilerin yaşadığı hak ihlalleri ve davalarla ilgilenen MLSA ve FreeWeb’in birlikte hazırladığı 2023 Sansür Raporu, durumun vahametini net bir şekilde ortaya koyuyor. FreeWeb raporuna göre, sadece 2023 yılı içerisinde:
197 bin 907 alan adı
14 bin 680 haber
5 bin 641 sanal medya paylaşımı
743 sanal medya hesabı
38 Google üzerinden işletmelere gelen yorumlar
33 Arama motoru sonuçları
9 Mobil uygulama
5 Google Drive dosyası
2 Mail adresi
1 Google döküman erişime engellendi.
2023 yılına kadar en çok yasaklanan haber sitelerinden bazıları ise raporda şöyle sıralanıyor:
Nuçe Ciwan 163
Kızıl Bayrak 86
Demokrasi.com 79
Sendika.org 62
Özgür Gelecek 58
ETHA 57
ANF 56
JINNEWS 52 defa erişime engellendi.
2023 yılı içerisinde, haber sitelerine ait 30 farklı alan adı yasaklandı. En çok alan adı yasaklanan haber siteleri ise şunlar:
Kızıl Bayrak 5
ETHA 4
Komün Dergi 3
Gazete Patika 3
Özgür Gelecek 3
Yeni Demokrasi 2
Alınteri, Yeni Yaşam, Jinnews, Yeni Demokrat Gençlik 1’er kez yasaklandı.
KÜRT MEDYASI DÜZENLİ OLARAK YASAKLANDI
Kürt basını ve sosyalist basına yönelik yasaklar, aslında internet sansürünün temelini oluşturuyor. Özellikle Kürt medyasına yönelik yasaklar, artık rutin bir uygulama haline gelmiş durumda. Hazırlanan sansür raporunda, 2023 yılına kadar sansür yasasının en çok uygulandığı Kürt basın siteleri şöyle sıralanıyor:
Fırat Haber Ajansı-ANF
Dicle Haber Ajansı
Yeni Özgür Politika
Yüksekova Haber
Azadiya Welat
Rojnews
JİNHA
Jinnews
Yeni Yaşam
Özgür Gündem
Medya Haber
Mezopotamya Ajansı
Bunlar dışında iktidara muhalif olarak yayın yapan ETHA, Gazete Duvar, SendikaOrg, Mücadele Birliği, Evrensel, Birgün, Artı Gerçek, Sol Haber, Yeni Demokrasi gibi muhalif haber siteleri de sıklıkla yasaklanıyor ya da haberleri erişime engelleniyor.
EN ÇOK ERDOĞAN VE AİLESİ İLE İLGİLİ HABERLER ERİŞİME ENGELLENDİ
Engellenen haberler arasında ise en çok AKP, Erdoğan ve kamu görevlileriyle ilgili olanlar ön sıralarda yer alıyor. Raporda, sadece 2023 yılı içerisinde toplam 14 bin 680 habere erişim engeli getirildiği belirtilirken, çıkarılan yasaların AKP’liler, tarikatlar, Erdoğan ve ailesi lehine uygulandığı da ortaya çıkıyor. Bunlar şöyle sıralanıyor:
5881 yolsuzluk haberi
2256 kadın ve çocuğa yönelik şiddet haberi
1733 örgütsel suçlar
1108 cinayet haberi erişime engellendi.
Erişim engeli gelen 5 bin 881 yolsuzluk haberinin bin 133’ü AKP’ye yakın kişilere yönelik, 646’sı Erdoğan ve ailesiyle, 60’ı ise tarikat ve cemaatlerle ilgili haberlerden oluşuyor. Kadın ve çocuğa yönelik şiddet içerdiği gerekçesiyle erişime engellenen 2 bin 256 haberin ise 801’i suçlu olarak adı geçen kişilerin şikayetiyle, 693’ü kamu görevlilerinin şikayetiyle, 244’ü iş insanlarının şikayetiyle, 157’si tarikatların ve 13’ü ise AKP’lilerin şikâyeti üzerine erişim engeli aldı.
Örgütsel suçlar olarak ifade edilen ve yoğunlukla “FETÖ” ile silahlı çete haberlerini içeren erişim engellerinin 713’ü kamu görevlileri tarafından şikâyet edilirken, 595’i siyasiler ve AKP’liler tarafından şikâyet edildiği için erişim engeli kararı alınmış. Bunun dışında, cinayet haberlerinin 262’si AKP’liler ve Erdoğan ile ailesinin ismi geçtiği için, dolandırıcılık haberlerinin ise 26’sı da yine AKP’liler ve Erdoğan ile ailesinin ismi geçtiği için erişim engeli almış haberler.
Sadece 2023 yılı içerisinde erişim engeli getirilen 14 bin 680 haberin 5 bin 150’si kamu görevlileriyle ilgili, 2 bin 580’i yurttaşlarla ilgili, 2 bin 575’i AKP’lilerle ilgili, 854’ü Erdoğan ve ailesiyle ilgili, 221’i ise tarikat ve cemaatlerle ilgili haberlerden oluşuyor.
GEREKÇELERİN ÇOĞU MİLLİ GÜVENLİK POLİTİKASI
Haber siteleri dışında, sivil toplum kuruluşları ve şirketlerin kullandığı uygulamalara da erişim engeli getirildi. Getirilen erişim engellerinin nedenlerine ise çoğunlukla “müstehcenlik” ve “milli güvenlik” politikaları gerekçe gösterildi. İktidar tarafından dijital medya haber siteleri dışında engellenen site ve uygulamalarının bazıları ise şunlar:
Toplu e-posta gönderme servisi Sendgrip
Yazılım geliştiricilerinin kullandığı Vercel
Yazılım geliştiricilerinin kullandığı Readthedoss
Martı Taşımacılık uygulaması
Ekşi Sözlük
YouTube
İnstagram
Roblox
