HABER MERKEZİ- Kobanê’den yaşayan gönüllü muhabirimiz, Kobanê’nin Şehîd Xalid mahallesinde yaşayan Halklar ve İnançlar Komitesi üyesi iki yurtseverin birlikte Mangala oyunu oynadığını görerek kısa bir çekim yapıp bize gönderdi. Daha önce oynanıldığına tanık olmadığımız ve üzerine çok bilgiye sahip olmadığımız oyunu haliyle merak ettik. Araştırmalarımız sonucunda Mangala oyununun çok eski tarihlere dayandığını ve bir çok ülke tarafından halaa oynandığını öğrenmiş olduk.
Mangala oyununa dair öğrendiklerimizi sizlerle paylaşıyoruz.
“Eski zamanlardan günümüze ulaşan birçok oyun vardır. Çeşitli sebeplere bağlı olarak icat edilen ve geliştirilen bu oyunların kişilerin yetenekleri, zekası, konsantrasyon, odaklanma, denge, stratejik çözümleme gibi çeşitli özellikleri üzerinde olumlu etkileri olduğu kabul edilmiştir. Mangala da binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan, oynayan kişilerin doğru ve hızlı bir şekilde karar verebilme yetilerini geliştiren bir oyundur.
Mangala oyunu, farklı ülkelerde farklı isimlerle bilinen, yaklaşık olarak 6000 yıllık geçmişi olan bir oyundur. Özellikle Orta Doğu’da, Afrika’da ve Güneydoğu Asya’da son derece yaygındır. Çoğunlukla Mangala adı ile anılan oyun İran’da Nard, Yunanistan’da Tavli, İsrail’de ise Shesh Bes isimleri ile bilinir. Her oyunda olduğu gibi Mandala oyununda da uyulması zorunlu olan kurallar bulunur. Bu kurallara göre oynayan oyuncular çukurları olan bir oyun tahtası ve bu çukurlara belli bir mantık ile yerleştirecekleri taşlar kullanırlar.
Oyun kurallarına göre iki kişi ile oynanması gereken mangala oyunu, oyunun orijinal kutusunun içinde yer alan çukurlu tahta ve 48 adet özel mangala taşı ile oynanır. Tahtada altı adet çukur ve 1 adet hazine kuyusu adı verilen çukur bulunur. Kurallara göre her kuyuya dört tane taş yerleştirilir. Oyuncular, kendi oyun tahtalarında yer alan çukurlara sırayla taşlar yerleştirirler. Her bir oyuncunun asıl amacı taşları, karşı tarafa geçirerek rakibin taşlarını alabilmektir. Bu nedenle doğru hamle yapmak ve doğru hamle için iyi bir strateji kurmak önemlidir.
Mangala oyunu, tüm dünyada her yaştan insanın oynayabileceği bir strateji ve zekâ oyunu olarak kabul edilmiştir. Ancak tüm oyunlarda olduğu gibi bu oyun için de alt yaş sınırı bulunur. Bazı kaynaklarda oyun 2000 yıl öncesine bazı kaynaklarda ise 6000 yıl öncesine dayanır. Kökeninin Afrika’ya dayandığı bilinen mangala oyunu, Araplar tarafından da oynandığı için oyunun ilk oynandığı yer olarak farklı kaynaklarda farklı isimler bulunur. Ancak genel olarak bu iki farklı kültürün karışımı bir oyun olduğu söylenir. Öncelikle oyuna önce kimin başlayacağı belirlenir. Bu seçim yazı tura atarak ya da taraflar arasında kararlaştırılarak yapılabilir. Her oyuncu sırası geldikçe önündeki oyuklara elindeki taşları yerleştirir.
Oyunun kabul edilen alt yaş sınırına göre mangala, altı yaş ve üzeri herkesin oynayabileceği bir oyundur. Altı bin yıldır oynanan mangala, ilk üretildiği zamandan günümüze kadar çok fazla değişiklik yapılmamıştır.
MANGALA NASIL OYNANIR?
Mangala oyunu bir tür mantık oyunudur. Mangala oyunu aslında bazı kavramları da sembolize etmektedir.
Bu semboller 12 oyuk bir yıldaki 12 ayı, oyuklarda yer alan her bir 4 taş 4 haftayı sembolize eder. Ayrıca sağ ve sol kısımlarda yer alan hazineler ise Doğu ve Batı’yı
ifade etmektedir.
Mangala taktiklerine göre oyunun sonunda hangi oyuncu en çok sayıda taşı topladıysa oyunu kazanır. Oyunu kazanabilmek için en önemli taktik doğru strateji ile çukurlara taş yerleştirmektir.
Bazı kayıtlara bakıldığında çok eski dönemlerde mangalanın sadece eğlence amaçlı değil bazı kayıtları tutmak için de kullanıldığı görülmektedir. Mangala eski zamanlarda taşlar ile değil tohumlar ile oynanıyordu.
Mangala öğrenmek insanlara ne kazandırır
-Kişinin düşünme becerisini geliştirir
-Hafızayı güçlendirir.
-Stratejik düşünme kabiliyeti kazandırır.
-Doğru plan yapma kabiliyeti kazandırır.
-Matematiksel hesaplama yeteneğine katkı sağlar.
-Kişinin öngörebilme kabiliyetini geliştirir.
-Zorluklar karşısında pratik ve doğru karar verebilme yeteneği kazandırır.
-Rakibi karşısında direnme ve mücadele gücünün gelişmesini sağlar.
-Odaklanma, dikkat ve konsantrasyonunun gelişmesine katkı sağlar.”
