HABER MERKEZİ – Rojava’ya yönelik saldırı tehditleriyle eş zamanlı olarak Efrin merkezi başta olmak üzere işgal altındaki Mare ve El Bab’da TC devletine karşı patlak veren ayaklanmalar ve çeteler arasındaki çatışmalar devam ediyor. Her ne kadar elektriğe gelen zamma karşı yapılan bir protesto gibi lanse edilmiş olsa da olayın perde arkası Amerika’nın finanse ettiği El Mutasım Çetelerine kadar dayanmaktadır.
İşgal bölgelerindeki ayaklanmaların fitilini MİT’in Ceys El İslam çetelerinin elindeki zırhlı araç ve ağır silahları HTŞ çetelerine teslim etmelerini ve Efrin Merkezindeki noktaları HTŞ çetelerine bırakmalarını istemesiyle ateşlendi.
Bir diğer başat neden de, MİT’in Sultan Murad ve HTŞ çeteleri eliyle Amerika tarafından finanse edilen El Mutasım çetelerini tehdit etmesi. Sahadan aldığım bilgilere göre MİT El Mutasım çete grubunu ABD denetiminden çıkarıp kendi güdümündeki HTŞ çetelerine entegre etmek istemektedir. Yine El Mutasım çetelerinin TC’nin olası Rojava saldırısında kendileriyle hareket etmemesi durumunda çete başlarının tasfiye edileceği gelen bilgiler arasında.
ABD destekli El Mutasım çeteleri kimdir?
El Mutasım çete grubu Haleb’in 25 Km kadar kuzeyinde bulunan Mare kasabasında çalışan Suriye silahlı muhalefetine bağlı bir fraksiyondur. Çete grubu adını Abbasi halifesi el-Mutasım’dan almakla beraber Kasım 2015’te kuruldu. Çete grubu lideri Yarbay Muhammed Hasan Halil denetiminde yaklaşık 1.500 çete olduğu bilinmektedir. 2015 Kasım ayında el Mutasım çete grubu ABD’nin istihbarat servisi CIA’nın Suriye’deki El Kaide çetelerini eğit-donat programı çerçevesinde oluşturulmuş bir çete grubu olup MİT tarafından denetime alınmak istenmektedir.
ABD tarafından Suriye’de eğit- donat programı kapsamında M16 tüfekleri ve hafif makineli tüfekler de dahil olmak üzere çok miktarda silaha sahip olduğu bilinmektedir. Şu anda El-Mutasım çete grubunun ABD silahları ve ekipmanlarını kullanmaya devam ettiği öğrenildi. Yine El Mutasım çete grubunun lojistik tedariki ABD tarafından sağlanmaktadır.
TC işgali altındaki bölgelerde neler oluyor?
Bir hafta önce TC ve çetelerinin işgali altındaki Efrin merkezi başta olmak üzere el Bab, Soran, Ahtarin Cerablus ve Marê’de alım gücü aşırı ölçüde düşen yerleşimciler, elektriği fahiş fiyattan ve buna rağmen saatler süren kesinti uygulayan yerel dağıtım şirketini bastılar. 4 Haziran gecesi Mare kentinde göstericiler sözde “yerel meclisi” yaktı. İşgal altındaki Soran şehrinde de yolsuzluklara karşı gösteriler patlak verdi. Türkiye Suriye’den defol! “Suriye özgür bir ülkedir, Türkler ülkeden ayrılmalı” Sloganları eşliğinde yollar kapatıldı ve elektrik istasyonu ateşe verildi. Yine Mare’de Erdoğan’ın posterleri ateşe verildi.
Tc işgali altındaki bölgelerde yaşanan ayaklanmalar bir yönüyle uzun zamandan beri biriken bir öfke ve tepkinin dışa vurumuydu. İşgal edilen bölgelerde bulunan çetelerinin hakimiyet kurma savaşları devam ederken, yerleşimciler üzerindeki baskı, işkence, kaçırma ve fidye isteme olayları oldukça artmış durumda. Örneğin sadece Efrin İnsan Hakları Örgütünün mayıs ayı raporuna göre işgalci TC ordusu ve çeteleri, 3’ü kadın, 9’u yaşlı olmak üzere toplamda 41 kişiyi kaçırdı. Yine Efrin-Suriye İnsan Hakları Örgütü’ne göre işgalci Türk ordusu ve çeteleri 100 kadını öldürdü, binden fazla kadını kaçırdı, 50’den fazla kadına tecavüz etti ve 215’den fazla kadını da yaraladı.
Bölge halkının TC çetelerine karşı öfkesi taşarken, çete grupları arasındaki anlaşmazlıklar da silahlı çatışma aşamasına gelmiştir. Olaya müdahale etmeye çalışan MİT’in Efrin merkezi ve kırsalında çetelerin konumlanma alanlarında değişiklikler yaptığı öğrenildi. Özellikle son iki haftadır binden fazla Heyet Tahrir el Şam çetelerinin Efrin merkezi ve kırsalına yerleştirilmesiyle beraber, Ceyş el islam çeteleri ve El Mutasım çetelerinin kendi içerisinde harekete geçtiği öğrenildi.
TC işgali altındaki Efrin merkezi başta olmak üzere Bab, Ezaz ve Cerablus’ta Heyet Tahrir El Şam ve Cephe El Şamiye çeteleri arasında yaşanan çatışmalar yukarıda dikkat çektiğimiz El Mutasım ve diğer çete gruplarının MİT direktiflerine göre hareket etmeyi kabul etmediğini göstermektedir.
2 Haziran’da İblib’e bağlı Kefer Texerim bölgesinde akşam 6 sularında MİT’e bağlı üst düzey iki yetkili, Ebu Mihemmed El Colani’nın yardımcısı Ebû El Xêr ve Cephe El Şamiye’ye bağlı 3.Feylaq komutanı Mihemed Zên El Dîn El Cûrî’nin de aralarında olduğu gizli bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıda Heyet Tahrir El Şam çete gruplarının Efrin merkezi ve kırsalına konumlanması için Ceyş El İslam çete grubu başta olmak üzere diğer çete gruplarıyla (Cephe El Şamiye, El Mutasım) görüşüp ikna edileceği kararı alındığı öğrenildi. Yine toplantıda işgalci TC’nin planladığı işgal saldırısı için Cephe El Şamiye çetelerine zırhlı araç ve ağır silah verileceği kararı alındığı bildirildi.
Dün El bab, Efrin merkezi ve ona bağlı köylerde İdlib’ten askeri konvoylarla gelen Heyet Tahrir El Şam çetelerinin Cephe El Şamiye çetelerine saldırması yapılan toplantının sahaya yansımasının farklı olduğunu göstermiş oldu. Daha önce birçok kez MİT denetiminde çetelerle yapılan toplantılarda anlaşmalar sağlanmış olsa da her seferinde çatışmalar yaşanmıştır.
HTŞ resmi olarak Efrîn’de
El Kaide’nin Suriye kolu olan Ebu Muhammed el-Colani’ye ait olan Heyet Tahrir El Şam çeteleri, terör örgütü listesinde yer almasına rağmen Suriye’nin kuzeyindeki Halep, İdlib ve Hama bölgelerinde hegemon devletlerin göz yummasıyla büyüdü. Şimdi de tüm hegemon devletlerin gözü önünde HTŞ ve güdümündeki Ahrar Şam TC işgali altındaki Efrin merkezi ve kırsalına doğru kaydırılıyor.
Son minvalde El Nusra çeteleri MİT ile yaptığı görüşmenin ardından işgal altındaki Afrin kentinin merkezindeki bazı köylerden çekilip Cindirese’ye yerleştiği belirtilmiş olsa da kendi güdümündeki Ahrar El Şam çeteleri girdiği alanlardan çıkmadı. Yine Cephe El Şamiye çetelerinin kontrolündeki Şerewa ilçesine bağlı Basufan’daki TC noktarını, Kabesin ve Favertin,Kıbeşin ve Birç Heyder köylerindeki noktaları ele geçirdi. Efrin-İdlib kontrol hattı ve 2 sınır kapısı HTŞ denetimine geçti. Ayrıca Doğu Halep’de Al-Hamir petrol geçiş noktası ve Al-Bab doğusu Harikat Tarhin de HTŞ’ye verildi. Cephe El Şamiye ve diğer çete gruplarına kenti teslim etmeleri için kesin süre verdi.
HTŞ’nin bölgeye yerleştirilmesindeki amaç
Elbette ki Heyet Tahrir El Şam çetelerinin Cephe el Şamiye ve diğer çetelere saldırması, Efrin merkezi ve köylerine yerleşmesi Rusya’nın ve MİT’in başını çektiği belli bir konsept dahilince gerçekleşti. MİT önce gizli toplantılarla HTŞ’yi bölgeye yerleştirmeyi hedefledi fakat sonuçsuz kalınca silah zoruna başvurdu.
İşgalci TC’nin Heyet Tahrir El Şam Çetelerini bölgeye yerleştirmesindeki amacını dört yönlü ele almak mümkün:
1- HTŞ’nin bölgeye yönelik saldırı MİT denetimine girmeyi kabul etmek istemeyen çete gruplarını tasfiye etme hamlesiydi.
2- Geçtiğimiz hafta işgalci TC’nin ve güdümündeki çetelerin Efrin’deki varlığına ve yolsuzluklarına karşı gösterilerde yer alan çete gruplarını cezalandırmak.
3- İşgalci TC devletinin Tıl Rıfat ve Fırat’ın doğusuna yönelik olası işgal operasyonu için El Kaide artığı Heyet Tahrir El Şam çetelerini devreye koymak.
4- İran’ın bölgedeki nüfuzunu zayıflatmak. Ve bunun için de HTŞ çeteleri Şêrewa hattının tümünü çevreleyip denetime almaya çalışmakta.
Militan Rêhat
Kaynak: Kurdistan Stratejik Araştırmalar Merkez
